(Tiêu đề gốc: WHY BLACK PANTHER WILL INCREASE ETHNIC NATIONALISM)
Đăng ngày 2 tháng 3, 2018.
Nguồn: www.returnofkings.com/158908/why-black-panther-will-increase-ethnic-nationalism/
Tác giả: Michael Sebastian – honoranddaring.com/
Y như rằng nếu một bộ phim gây được ít ảnh hưởng văn hóa thì sẽ được đánh giá cao quá mức (overrated). Vì thế mà giới Hollywood hô hào phim của họ là loại giúp người ta “đổi đời” – nhằm bán cho được nhiều vé, nhưng thường đó chỉ là chiêu trò tiếp thị.
Dẫu vậy thỉnh thoảng vẫn có một vài bộ phim biết cách kích thích trí tưởng tượng và thực sự tạo ra những thay đổi trong thế giới thực. Black Panther của hãng Marvel là một bộ phim như vậy.
CÂU CHUYỆN TRONG BLACK PANTHER
Nói tóm tắt thì Black Panther là câu chuyện về một quốc gia bí ẩn ở châu Phi, được biết đến với cái tên Wakanda. Với người ngoài, Wakanda không gì hơn là một quốc gia ở châu Phi thuộc Thế giới Thứ ba. Nhưng trên thực tế đây là quốc gia đứng đầu hành tinh xét về trên phương diện hòa bình, độ thịnh vượng và mức tiến tiến công nghệ. Wakanda có được những điều này là nhờ sở hữu một loại khoáng vật ngoài trái đất gọi là vibranium.
Wakanda được khắc họa một quốc gia chỉ toàn người da đen, theo chủ nghĩa biệt lập, chống dân nhập cư và dân tị nạn. Nói cách khác, Wakanda là một dân tộc thuần da đen. Tuy nhiên không phải do chủ ý phân biệt chủng tộc, quốc gia này chỉ đơn thuần tự cô lập vì mong muốn điều tốt nhất cho công dân của họ. Tôi nghĩ rằng Wakanda-“vùng đất bí ẩn”, chính là khái niệm mạnh mẽ nhất của bộ phim.
Lãnh đạo Wakanda là vị vua T’Challa mạnh mẽ và khôn ngoan – nhân vật tiêu đề, người kế thừa danh xưng Black Panther từ cha mình. Vương quyền của T’Challa bị thách thức bởi phản diện “Killmonger” Erik Stevens, cũng là người da đen. Killmonger muốn đem trao vibranium cho người da đen trên toàn thế giới, để họ có thể lật đổ bọn áp bức da trắng. Do đó, bộ phim không bị rơi vào sự đối cực đơn giản giữa “da đen tốt” với “da trắng xấu”.
WAKANDA, ĐẤT NƯỚC CHỦ NGHĨA VỊ QUỐC CỦA BLACK PANTHER
Mặc dù bộ phim đầy rẫy những cuộc phiêu lưu, điều chiếm trọn tâm trí của khán giả da đen lại là chính đất nước Wakanda. Quốc gia châu Phi này hoàn toàn không phụ thuộc vào viện trợ của phương Tây nhờ sự lãnh đạo tài ba và trung thực. Thật trái ngược với thực tế rằng đặc trưng các nước thuộc Thế giới Thứ ba lại nghèo đói và lãnh đạo biến chất.
Joy Ann Reid – dẫn chương trình, phóng viên MSNBC và nhà bình luận chính trị khá nổi tiếng ở Mỹ, đã viết:
“Đối lập Wakanda với châu Phi ngày nay, một lục địa được miêu tả quá mức thường xuyên trong phim ảnh và các điểm tin sơ sài Phương Tây, là không gì hơn một tập hợp các quốc gia lạc hậu và đói khổ, dẫn dắt bởi các chế độ thối nát và bị chia cắt bởi thực dân lẫn độc tài; nơi mà tổng thống Mỹ đương nhiệm (Donald Trump) gọi là các nước “shithole”.
Khu vực rộng lớn này cũng có các thành phố tráng lệ và lịch sử phong phú, lâu đời, nhưng hiếm có ai biết đến. (Những cuốn sách lịch sử cũ của mẹ nuôi tôi, xếp chồng trong thư viện nhỏ khu Bronx, bảo rằng Ai Cập chẳng dính dáng gì tới châu Phi hết ráo.)”
Trớ trêu là trong khi Reid kịch liệt phản đối Donald Trump, Wakanda là phiên bản còn gay gắt hơn của những gì Trump muốn làm cho nước Mỹ. Trump muốn giảm tối đa số lượng cho phép dân tị nạn và nhập cư vào Hoa Kỳ – Wakanda còn không cho phép điều đó. Giống như Trump, Wakanda làm thế không vì bất kỳ sự thù hằn hay phân biệt chủng tộc nào, mà vì một nghĩa đơn thuần rằng lãnh đạo một đất nước phải đặt lên trên hết những gì tốt nhất cho công dân của mình. Chỉ những quốc gia mạnh mẽ hùng cường mới có thể giúp ích cho các quốc gia khác.
SỰ CHIA RẼ TRONG BLACK PANTHER
Mặc dù đã hạn chế việc tô vẽ tất cả người da đen là tốt và tất cả người da trắng là xấu, nhưng bộ phim không tránh khỏi những thù hằn về chủng tộc. Người da trắng được gọi là “cái đồ thực dân – colonizers”, ám chỉ quá trình thuộc địa hóa châu Phi trong quá khứ (vào khoảng thế kỉ XIX-XX) bởi các cường quốc châu Âu. Hàm ý rằng nếu ngày trước không bị người da trắng áp bức, các dân tộc khác nhau ở châu Phi đã có thể tự lập lấy Wakanda của riêng họ.
Đừng có hù tôi như thế chứ, cái đồ thực dân !
Một số khán giả da đen đã tiếp thu cái ý tưởng gây chia rẽ này, thể hiện ở những dòng tweet như bên dưới. Thông điệp về niềm tự hào sắc tộc và sự tách biệt này sẽ thúc đẩy một phong trào trong cộng đồng da đen – về việc ngừng trông chờ vào văn minh da trắng, thay vào đó lập lấy các giá trị tương đương cho người da đen (parallel black institutions).
Let’s keep it going !!!!!
(Hình ảnh từ Twitter : twitter.com/BabyFaceChem/status/967073067590651905/photo/1 )
Ngoài lề một tí, tôi thấy thật thú vị khi các phương tiện truyền thông cứ bón cho dân da trắng những thông điệp về sự hòa hợp chủng tộc và nhu cầu thống nhất là trên hết – mà không bao giờ là niềm tự hào về những thành tựu của nền văn minh châu Âu.
Mặt khác, người da đen được dạy phải có niềm tự nào về chủng tộc của mình và về những thành tựu tổ tiên để lại, ngay cả khi một số “thành tựu” đó là từ một cuốn truyện tranh sáng tác bởi hai ông tác giả Do Thái (Stan Lee và Jack Kirby).
Và thế là xuất hiện một tiêu chuẩn kép, nhưng không phải do lỗi của cộng đồng da đen. Đúng hơn, nó là kết quả của việc cải tạo xã hội, tác động lên cả hai nhóm bởi giới tinh hoa giàu có. Mục tiêu của họ là tạo ra một nước Mỹ không có dân tộc nào chiếm đa số.
Black Panther nhằm củng cố thông điệp về tự hào chủng tộc, nhưng về lâu dài, nó có thể vô tình dẫn đến việc hình thành các thể chế song song hoặc thậm chí là tái cấu trúc nước Mỹ hiện tại mà chúng ta biết.
PHẦN KẾT LUẬN
Black Panther là một bộ phim để giải trí và chỉ nên được tiếp nhận ở mức độ đó. Thông điệp lành mạnh của phim là các cộng đồng cần phải chăm lo bản thân trước khi có thể bắt đầu giúp đỡ những người bên ngoài. Hơn nữa, những cộng đồng tiến bộ cần những nhà lãnh đạo mạnh mẽ, quên thân và người dân phải đủ đức hạnh. Những đặc điểm này là tiền đề cho sự thành công của mọi quốc gia.
Nhưng vì thì bộ phim cũng mang một ý tưởng gây tranh cãi rằng người da đen có thể tự mình sống tốt hơn – nếu không có sự can thiệp của “cái đồ thực dân”. Chỉ có thời gian mới biết liệu Black Panther sẽ có hay không – tiếp thêm đà cho một cảm giác đã nhen nhóm sẵn trong cộng đồng người da đen từ lâu.
Translator: Ronald Nguyen.
======================
Mỗi một like, share, comment của các bạn là một đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Donate cho tác giả tại đây để duy trì website và phát triển thêm những nội dung hữu ích khác.
