Bài này tôi và các bạn sẽ cùng nhau tìm câu trả lời cho 2 câu hỏi tưởng chừng như rất đơn giản trên. Tôi cá là nhiều người sẽ bất ngờ đấy.
Tại sao ngoài kia nhiều con người suốt đời loay hoay tìm kiếm hạnh phúc, họ đặt ra rất nhiều mục tiêu và kể cả khi đã ĐẠT ĐƯỢC MỤC TIÊU ấy, họ vẫn không cảm thấy hạnh phúc. Tại sao vậy?
Một người có trí tuệ nào đó đã từng nói: “Hạnh phúc là cả một cuộc hành trình, không phải là một đích đến (Happiness is a journey, not a destination)“. Liệu điều này có đúng không?
Tôi mong các bạn, nhất là những người trẻ, nhìn ra được sự thật này.
============================
Trước hết, xin đừng bắt tôi phải đưa ra định nghĩa đúng đắn về HẠNH PHÚC. Trước tôi và bạn, đã có vô số bậc toàn tri trong lịch sử đã cố gắng đưa ra khái niệm về điều này, và mỗi người thì nhìn nhận theo một cách khác nhau. Người ta không thể định nghĩa chính xác được nó, nhưng người ta CẢM NHẬN được hạnh phúc khi mà nó tới, và người ta chia sẻ với nhau về điều đó.
“Quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc” (Life, Liberty and the pursuit of happiness).
Nghe có quen không? Điều này không chỉ nằm trong bản tuyên ngôn độc lập của nước CHXHCN Việt Nam đâu nhé. Ngày nay điều này được coi là những quyền cơ bản và đương nhiên của loài người, nó được ghi rõ trong tuyên ngôn độc lập của rất nhiều quốc gia, nhất là ở phương Tây – nơi mô hình xã hội của họ được coi là những “anh cả” đang dẫn dắt thế giới.
“Mưu cầu hạnh phúc” – nó là một mục tiêu mà tất cả chúng ta đều đang nhắm tới. Nhưng mưu cầu hạnh phúc bằng cách nào? Thì không có một văn bản pháp luật nào nhắc tới.
Người ta chỉ có thể quy ước, thống nhất ngầm với nhau như thế này:
—————————
the pursuit of happiness – Mưu cầu hạnh phúc, là bằng cách nào đó người ta MUA được, ĐẠT được, GIÀNH được những vật phẩm, những dịch vụ, những giá trị tinh thần, và cả những CON NGƯỜI cụ thể.
—————————
Đây chính là thứ mà những xã hội mang màu sắc chủ nghĩa tư bản (capitalism) hay tân tự do (neoliberalism) muốn con người ta hướng đến. Bỏ qua đống lý thuyết chính trị vớ vẩn đi, tôi không có ý muốn đi sâu vào nó. Đơn giản là như thế này. Qua truyền thông báo đài, phim ảnh, nhà trường, người ta NGẦM QUY ƯỚC với nhau rằng, anh chỉ có thể đạt được hạnh phúc khi:
MUA ĐƯỢC những vật chất hữu hình nhất định: xe cộ, nhà cửa, quần áo, đồ trang sức…
ĐẠT ĐƯỢC những giá trị về tinh thần: ăn phải ngon miệng, đi du lịch ở những nơi đẹp và sang trọng, làm gì cũng phải nhắm đến mục đích hưởng thụ, phải được “phê”, phải “sướng”. Thậm chí là những món mang lại “khoái cảm” như cần sa đang được dần hợp pháp hóa.
GIÀNH ĐƯỢC cho mình những chủ thể là CON NGƯỜI như anh mong muốn: Những cô bồ đẹp, nóng bỏng như người mẫu hay là mối quan hệ bạn bè với những người nổi tiếng, có vai vế trong xã hội.
Theo cách hiểu, cách nhận định như vậy, thì những người “hạnh phúc” nhất trong xã hội là những người có tiền. Thật nhiều tiền. Hạnh phúc của họ được đo đếm bằng chiếc Ferrari, căn biệt thự bên bờ biển, chiếc du thuyền, những cô nàng đẹp lộng lẫy xuất hiện trong bữa tiệc toàn người nổi tiếng, là Las Vegas, là Hawaii…
Không khuyến khích, thôi thúc anh làm những điều trên thì người ta làm sao bán được hàng cho anh? Làm sao để bắt anh có thể lao động như một con trâu phục vụ cho doanh nghiệp của họ? Những chủ tập đoàn, những đại tài phiệt, giới đầu tư kinh doanh họ đã tính toán rất kĩ khi đổ tiền vào ngành truyền thông, giáo dục là bởi lý do này. Để ý mà xem, những thứ mà truyền thông hằng ngày trưng cho chúng ta thấy, về những con người với vẻ mặt tươi tắn, nụ cười rạng rỡ bên những thứ họ MUA, ĐẠT, GIÀNH được tôi kể trên kia. Những hình ảnh trên in sâu vào đầu óc con người chúng ta. Chúng ta THẤY và TIN nó, làm theo nó, cố gắng để bản thân đạt được như “mẫu hình” ấy. Hai chữ “hạnh phúc” trở thành một lý tưởng, được hiểu theo nghĩa như vậy.
Loài người chúng ta, không khác những con động vật linh trưởng trong sở thú đang bắt chước hành động đám khách du lịch là mấy.
Còn giữ cái Mindset này thì đời các bạn mạt vận.
============================
HẠNH PHÚC KHÁC VỚI KHOÁI CẢM. Sự lệch lạc trong nhận thức của chúng ta.
Thử suy nghĩ một chút về điều này xem. Nếu bạn nhận định rằng “hạnh phúc” là những thứ trên tôi kể, nếu bạn mưu cầu nó bằng cách MUA, ĐẠT, GIÀNH ĐƯỢC những vật phẩm hay khoái cảm trên, sẽ rất dễ để con người ta mắc vào một cái bẫy. Đó là gì?
—————————
Chủ nghĩa khoái lạc – Hedonism.
—————————
Vì những vật chất, những cơn khoái cảm kia mới làm cho bạn “happy” ấy, nó sẽ nhanh chóng qua đi và bạn tiếp tục bị THÔI THÚC phải tiếp tục “mua” chúng.
Bạn mới tậu một chiếc xe hơi đắt tiền. Thời điểm ban đầu bạn chìm đắm trong vẻ đẹp của nó, bạn thấy thỏa lòng khi người khác xuýt xoa khen ngợi nó. Nhưng khi những cảm xúc ấy qua đi thì sao? Bạn nhận ra nó cũng là một PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG bình thường, đơn giản chỉ là một chiếc xe bạn lái đi làm mỗi ngày. Đấy là lý do những tín đồ mê xe họ thay xe mới liên lục mỗi khi có đủ tiền là vậy.
Bạn thưởng thức một bữa ăn nào đấy. Ăn uống nếu không cẩn thận cũng sẽ dẫn đến nghiện ngập nhé. Cái trải nghiệm ấy, mùi vị của món ăn đánh mạnh vào vị giác, khứu giác bạn, nó sung sướng, thúc giục bạn dùng hết miếng này đến miếng khác, suất ăn này đến suất ăn khác. Và nhiều người không thể dừng “cơn nghiện” này được dẫn đến chứng béo phì.
Lấy vợ đẹp cũng như vậy. Người ngoài nhìn vào sẽ nhận xét sao mà anh chàng kia có phúc đến thế, may mắn đến thế. Có ai biết đâu khi anh ta đã chán ngấy cô ấy đến tận cổ và đang ra ngoài tìm đối tác mới, để tìm lại những “khoái cảm” bên những cô nàng nóng bỏng khác. Trong chán ngoài thèm là vậy.
Cũng tương tự như bao loại hình “nghiện ngập” khác: rượu cồn, thuốc lá, ma túy, những trò đỏ đen, nghiện game, nghiện sex… Nó là những CẢM GIÁC HƯNG PHẤN TRONG NHẤT THỜI. Thời điểm ban đầu khi mới được trải nghiệm, nó đầy thú vị sung sướng, cho đến khi cảm giác cực khoái kia phai nhạt đi người ta lại phải tìm đến chúng, ở những dạng thức khác, hết lần này đến lần khác.
Lấy 1 ví dụ nữa, ở những con nghiện Heroin. Bạn thử hỏi họ mà xem. “the best hit is the first hit”. Liều đầu tiên bao giờ cũng mang lại cảm giác sướng nhất, xóc đến tận óc. Nó làm người ta nhớ đến mất ăn mất ngủ và phải tìm đến nó lần thứ 2, lần này độ “phê” nó giảm đi một chút và người ta phải xài tăng dần liều lượng. Ban đầu chỉ là hít một chút khói đốt ra bằng đầu bút bi đã đủ, sau đấy là ⅓, rồi ½ tép, nặng dần cho đến thời điểm họ phải hòa tan chất bột đó với nước cất và bơm thẳng vào ven.
—————————
Nếu bạn nhìn nhận “hạnh phúc” là thứ có thể mua được, đoạt được, hạnh phúc là một đích đến – Destination, thì sớm muộn bạn cũng sẽ sa vào chủ nghĩa khoái lạc.
—————————
Chủ nghĩa khoái lạc là cái bẫy cực kì khó để rút chân ra được. Nó như một con quỷ ăn mòn tâm trí bạn, thôi thúc cơ thể bạn làm mọi thứ để nuôi dưỡng nó, cho đến khi bạn khánh kiệt.
GIÀNH ĐƯỢC hay chinh phục được con người cũng tương tự như vậy. Nhiều người, rất đông những người ngoài kia đang có quan niệm rằng một khi tôi được làm bạn với đúng người, hay tôi tìm được Mr/Mrs Right của cuộc đời mình, tôi sẽ trở nên HẠNH PHÚC. Đây là quan niệm cực kì ấu trĩ. Vấn đề đau đớn là gì? Tưởng tượng của bạn và thực tế nó luôn khác xa nhau. Kể cả khi anh tìm được một cô vợ “hoàn hảo” đi nữa: ngoại hình đẹp, lễ phép, nghe lời, thông minh… nhưng anh có chắc chắn rằng ngoại hình kia giữ được mãi mãi không? hay tính cách cô ta sẽ thay đổi ít nhiều theo thời gian?
Thứ nhất, sẽ rất khó thậm chí KHÔNG THỂ tìm được người hoàn hảo theo tưởng tượng của anh.
Thứ hai, qua thời gian, mọi thứ sẽ thay đổi, nếu anh và họ không có cùng mục tiêu chung.
—————————
Vậy chốt lại ở phần này là gì? Bạn KHÔNG BAO GIỜ có thể có được hạnh phúc, nhờ MUA được những vật chất hay GIÀNH được mối quan hệ bạn mong muốn. Bạn chỉ đang chạy theo hết cơn get high này đến cơn get high khác mà thôi.
Vậy chúng ta phải làm gì?
============================
HẠNH PHÚC THỰC SỰ PHẢI ĐƯỢC “XÂY DỰNG”.
Thời bé, tôi có lần được đứa bạn cho vài con cá cảnh. OK mày cho thì tao nuôi. Loại cá kiếm cảnh, mỗi con nhỏ bằng đầu đũa, mắt đen, thân đỏ rực. Tôi thả chúng vào cái chậu xi măng dùng để trồng cây cảnh. Ban đầu tôi không hề có chút hứng thú nào với mấy chú cá này. Nhưng mọi thứ thay đổi khi tôi nhận ra chúng lớn lên từng ngày, từng ngày. Tôi thay nước, đi nhặt rong rêu, cho chúng ăn, một cảm giác lạ lùng lần đầu tiên tôi được trải nghiệm trong cuộc đời mà không có cách nào diễn tả nổi. Chúng lớn dần, to bằng ngón tay út, rồi bằng ngón tay cái của tôi, cho đến một ngày.
Nó ĐẺ!!! Trời ơi nó đẻ.
“Hạnh phúc” đấy. Tôi cảm nhận rất rõ cảm giác đó. Tôi sẽ không bao giờ quên được nó. Hàng chục những chú cá con, lốm đốm đỏ giống mẹ chúng, nằm rải rác khắp đáy chậu như những đóa hoa phượng đầu hè vậy. Tôi phải bỏ học nguyên một ngày để ở nhà trông bọn chúng, vì có đứa bạn dọa rằng mày mà không để ý là cá mẹ nó ăn hết cá con đấy.
Bài học đầu đời làm tôi nhận ra HẠNH PHÚC, ấy là khi tôi bỏ thời gian ra chăm sóc chúng, và nhận lại được thành quả. Chúng sống sót, và cho ra đời những thế hệ tiếp theo. Những vật thể sống đã thực sự được sống, NHỜ CHÍNH TÔI.
—————————
Hạnh phúc – bạn không thể định nghĩa nó, nhưng bạn sẽ nhận ra khi được TRẢI NGHIỆM nó.
Biết miêu tả ra sao nhỉ? Hạnh phúc, là một hỗn hợp cảm xúc bạn có được, trải nghiệm được, trên con đường XÂY DỰNG một điều gì đó.
—————————
Nó nằm rải rác trên CON ĐƯỜNG mà bạn đi tới MỤC TIÊU đang hướng tới. Tất nhiên sẽ có những khó khăn cản đường chứ, nhưng mỗi lần bạn xoay sở để vượt qua chúng, bạn tiến tới gần mục tiêu hơn, lại là một lần bạn được trải nghiệm hạnh phúc.
Và tôi còn nhận ra một sự thật nữa, đấy là khi MỤC TIÊU càng lớn, càng khó, càng quan trọng, thì cảm giác hạnh phúc nó mang lại càng mạnh mẽ.
Có lần trong bài viết này, “Phụ nữ phương Tây ngày nay có hạnh phúc không?”. Tôi từng chỉ ra lý do vì sao những người lớn lại hay thúc giục con em phải lập gia đình là như vậy. Họ không thể miêu tả 2 từ hạnh phúc, nhưng họ đã sống và được TRẢI NGHIỆM nó. Họ cùng nhau vượt qua khó khăn, sinh đứa trẻ ra, nuôi nấng nó, nhìn nó lớn dần qua thời gian. Những cảm xúc đó không có bất cứ thứ vật chất nào trên đời này đánh đổi được. Mấy thằng dám đánh đổi là thứ chủng loài thoái hóa. Tôi còn nhớ như in những kỉ niệm khi em gái tôi lần đầu tiên ba mẹ đem nó về nhà, rồi khi nó biết nắm lấy món đồ chơi, rồi khi nó biết lẫy, bò, bập bẹ nói… Những cảm xúc ấy, niềm hạnh phúc ấy, là ĐỘNG LỰC THÔI THÚC loài người tồn tại cho đến tận ngày hôm nay.
GIA ĐÌNH – Nó là một mục tiêu lớn lao mà mỗi con người đều phải đạt được.
============================
XÂY DỰNG VÀ ĐẠT ĐƯỢC MỤC TIÊU – con đường hạnh phúc.
Hãy nhìn vào những mẫu hình đối lập sau:
Những người tập thể hình lâu năm. Nhiều người nhầm tưởng rằng họ tập luyện như vậy để có body đẹp, để được hấp dẫn người khác phái. Hiểu như vậy là ngu lợn nhé. Bằng cách TRẢ GIÁ hàng ngàn giờ tra tấn các khối cơ, những chế độ ăn kiêng hà khắc, họ đạt được MỤC TIÊU quan trọng là một cơ thể khỏe mạnh, được hưởng thụ cuộc sống trong cái hình hài mới ấy. Nó là một cuộc lột xác vất vả của con nhộng thành bướm. Họ trải nghiệm và sung sướng đón nhận kết quả ấy. Cái body kia, cái sự hấp dẫn giới tính kia chỉ là những món quà KHUYẾN MÃI mà thôi.
Hãy nhìn những anh chàng nghiện game. Khi hỏi họ rằng anh có cảm thấy hạnh phúc không? Tôi cá là họ sẽ không nói thật. Họ đang vô cùng bế tắc. Họ chỉ đang lảng tránh ĐỜI THỰC bằng việc đốt tiền và thời gian trước những màn hình vi tính. Mỗi con boss, mỗi trận win, mỗi một cửa ải trong game mà họ vượt qua, nó mang lại cho họ cảm giác HƯNG PHẤN đấy. Nhưng là những cảm giác hưng phấn nhất thời, nó qua đi rất nhanh, nó KHÔNG CÓ THỰC.
Bạn nhận ra nét tương phản chưa? Một bên đặt ra MỤC TIÊU LỚN, đầy chông gai thử thách. Còn một bên rất dễ dàng đạt được.
Bạn nghĩ xem bên nào sẽ HẠNH PHÚC hơn?
———————————
Đặt ra những MỤC TIÊU CÓ THỰC, thật khó khăn, thật lớn lao và cố gắng hoàn thành nó.
———————————
MỤC TIÊU bé nhỏ của bạn chỉ là những cơn khoái lạc tầm thường kia sao? Bạn đạt được nó bằng những cách dễ dàng chóng vánh và lại tiếp tục đi tìm những “mục tiêu” tương tự, để được hưởng thụ lại những cảm xúc tương tự?
MỤC TIÊU LỚN là khi bạn thấy nó đầy rẫy chông gai, bạn phải thôi thúc bản thân liên tục, vượt mọi giới hạn cơ thể bạn phải chịu đựng để tiến tới. Bạn CHẤP NHẬN HY SINH thực tại để có được một tương lai tốt đẹp hơn. Trên con đường gian khổ đó, bạn được trui rèn để trưởng thành hơn, và quan trọng hơn hết, bạn cảm nhận được hạnh phúc.
Tôi học được bài học này từ Ser Peterson – Một thầy dẫn đường đáng kính https://www.youtube.com/watch?v=WvmlIZwunHE (comment bên dưới nếu muốn bản vietsub nhé).
Nếu là một Phụ nữ, ai chẳng biết khi lập gia đình và sinh con họ phải HY SINH. Hy sinh những tháng ngày rong chơi, cơ thể đẹp đẽ kia hóa xấu xí, những đêm mất ngủ mệt mỏi… Nhưng các bạn phải chấp nhận thôi. Không còn cách nào khác. Nếu Đàn Ông đẻ được thì tôi cũng không thèm mất công thuyết phục các cô làm gì đâu.
Cũng tương tự như vậy với Đàn ông. Tuổi trẻ là quãng thời gian họ phải hy sinh – sacrifice, quãng thời gian đau đớn nhất. Họ hy sinh để kiến tạo nên cái nền văn minh này, để đặt chân lên những nấc thang địa vị xã hội, để có thể quyến rũ được những Phụ nữ như ý muốn. Nếu là thời loạn, có chiến tranh xảy ra, họ phải hy sinh cả MẠNG SỐNG.
———————————
Hạnh phúc chỉ đến khi ta đặt ra MỤC TIÊU LỚN LAO. Mục tiêu lớn lao cần đến sự hy sinh. Đó là điều chắc chắn.
———————————
Những MỤC TIÊU LỚN LAO ấy là những gì? Tôi có cần nói toẹt ra nữa không?
Ấy là một tòa nhà, một công trình nghiên cứu, một mệnh đề triết học, một phần mềm hữu ích, một cuốn sách, một công ty, trường học, bệnh viện… Và MỘT GIA ĐÌNH.
Bất cứ vật chất nào TỪNG hoặc CHƯA TỪNG tồn tại trên hành tinh này, nó sinh ra từ chính bàn tay và khối óc anh. Anh đốt cháy cái cơ thể hiện tại và KIẾN TẠO nên nó.
============================
NGƯỜI KIẾN TẠO (Creator) và KẺ KÝ SINH (Parasite).
Đọc đến đây thì bạn nhận ra sự khác nhau của hai dạng người này trong xã hội rồi chứ?
NGƯỜI KIẾN TẠO – Creator, là những người NHẬN THỨC rất rõ thế nào là HẠNH PHÚC. Họ xả thân xây dựng nên, đạt bằng được cái mục tiêu lớn lao kia bằng sức lực và khối óc họ. Và nhờ đó họ đưa cả nhân loại này đi theo, “hưởng sái” theo thành quả ấy. Những thành tựu vượt bậc mà con người ngày nay đang được trải nghiệm chính là nhờ những người kiến tạo này đấy. Họ có thể không có tiền, họ có thể bị đám đông ngu xuẩn vùi dập đến chết, nhưng sản phẩm họ làm ra được SỐNG. Đơn giản như vậy thôi.
KẺ KÝ SINH – Parasite, chính là đám người còn lại. Đám này loay hoay suốt cuộc đời tìm đến hết thứ khoái cảm này đến lạc thú khác.:
Đám người chỉ nhắm đến những cái vỏ bọc hào nhoáng ngu xuẩn, làm đủ mọi cách thức để kiếm tiền thiếu chân chính. Phục vụ cho những CƠN NGHIỆN vật chất, thái độ ngưỡng mộ của kẻ khác. Chúng sinh ra những đứa con và tiếp tục nối gót chúng làm kẻ ký sinh. Chúng phá hủy nền văn minh này bằng sự ngu xuẩn không thể cải thiện nổi. Để khi đến cuối chặng đường, nhìn lại, chúng có gì? Một sự trống rỗng.
Đám người thiếu mục tiêu, thiếu cầu tiến. Họ giống những con cừu, những con sứa biển ngoài đại dương để mặc cho dòng hải lưu xô đẩy vậy. Những công việc nhàm chán đốt hết quãng đời họ, những cơn khoái cảm rẻ tiền nhờ ăn uống, tắm rửa, sex, nhạc nhẽo, phim ảnh, bài bạc đỏ đen… Họ không phân biệt nổi đâu là SỰ XAO NHÃNG (Distraction) đâu là THÀNH TỰU (Achievement).
Từ ngàn xưa, ở bất cứ mô hình xã hội nào, đám ký sinh luôn đông đảo hung hãn hơn những người kiến tạo. Và một khi những người kiến tạo kia quá sức, không thể chịu đựng nổi nữa, xã hội ấy sụp đổ.
Làm Người kiến tạo hay kẻ ký sinh? hạnh phúc hay khổ đau? Đều là nằm trong tay bạn.
————————-Pill.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Donate cho tác giả tại đây để duy trì website và phát triển thêm những nội dung hữu ích khác.
