Những con người VÔ HÌNH

Những người vô hình – cái tên này do tôi tự đặt cho họ. Hình như ở Việt Nam chưa có một định nghĩa nào cụ thể về những người này. Nhưng mà bọn họ đông lắm nhé, luôn chiếm đa số trong xã hội phương Tây và cả ở Việt Nam chúng ta.

Bên Tây tụi nó gọi đây là hiện tượng “people pleaser”, nếu là Đàn Ông, họ được gọi với cái tên dễ hiểu “Nice guys”. Họ đông đến nỗi đã biến thành một hội chứng của xã hội hiện đại. Đọc thêm cuốn “No more Mr. Nice Guy” của Robert Glover, ông ta miêu tả kỹ hơn về những người này. Sách viết bằng tiếng Anh rất dễ đọc, ai cũng có thể đọc được. Hoặc bạn có thể đọc thêm bài review cùng chủ đề của mấy bạn bên Tâm Lý học tội phạm:

Quyến rũ phụ nữ bằng sự trung thực – Chương 3.3

NGUYÊN NHÂN TỪ ĐÂU?

Những người vô hình (hay people pleaser) hiểu đơn giản là những con người luôn đặt nguyện vọng, quan điểm, ý kiến của người khác cao hơn chính bản thân mình.

Đừng hiểu nhầm ý tôi mà so sánh họ với những nhà từ thiện, những người hoạt động vì cộng đồng phi lợi nhuận, những “Mạnh Thường Quân” ấy. Đây là một dạng khác.

Theo góc nhìn phân tích của tôi, những people pleaser này đa phần lớn lên trong một gia đình có cha mẹ thuộc tuyp “kiểm soát” (controlling parents hay Helicopter parents). Họ bảo bọc, che chở, kì vọng, họ muốn con cái lớn lên có một tương lai tươi sáng. Điều này có mục đích là tốt. Nhưng cách họ thực hiện là QUÁ ĐÀ.

Con chẳng phải làm gì khó khăn hết, chỉ cần nghe lời cha mẹ 100% là đủ rồi.

Con phải học cách làm hài lòng tất cả mọi người.

Ăn như thế này, đánh răng như này, tóc tai phải như này như này…

Học lớp nào, mặc đồ gì ra đường, chơi với bạn nào, chọn trường đại học nào… đều phải trong tầm kiểm soát của bố mẹ.

Đứa trẻ không hề được TƯ DUY, tất cả nó cần làm là NGHE LỜI sắp đặt của cha mẹ là đủ. Tôi có mấy đứa em họ đều thuộc dạng này, những con “gà công nghiệp” đúng nghĩa đen luôn. Bọn này giống như những gã khổng lồ (toàn cao to 1m8 không) bị buộc phải đi bộ trên đống vỏ trứng mà không được phép làm dập nát chúng vậy. Tôi nhìn thấy rất rõ sự khổ sở hiện trên khuôn mặt chúng nó khi luôn phải cố đeo cái mặt nạ làm hài lòng người khác.

Bạn đừng vội chê trách những ông bố, bà mẹ ấy. Trong một xã hội đảo điên, ngập ngụa rác, thì người ta có phản ứng bảo bọc con quá đáng như vậy cũng dễ hiểu thôi. Họ SAI LẦM, nhưng hoàn toàn có thể thông cảm được.

Những bậc cha mẹ này, họ không nhận ra được cách nuôi dạy kiểm soát quá đáng ấy để lại những hậu quả về tâm lý trong suốt cuộc đời đứa trẻ ấy.

Nó lớn lên, LUÔN LUÔN mang một nỗi sợ hãi, ám ảnh rằng những người khác sẽ ghét bỏ, không công nhận, cô lập nó.

Kể cả khi đã là những người trưởng thành, những người này luôn có xu hướng DẸP BỎ lợi ích chính đáng của bản thân, đặng để làm hài lòng người đối diện. Thậm chí, họ sẵn sàng làm những việc mà bản thân ghét cay ghét đắng, “để người khác có được hạnh phúc”.

Tàn cuộc ăn nhậu, hắn ta không dám đứng dậy đi về vì sợ làm phật lòng đám còn lại. Mặc kệ cho đám này đã mất hết khả năng kiểm soát lời nói.

Mới quen một cô gái xinh đẹp, trong đầu hắn bị ám ảnh cái thôi thúc phải được HẦU HẠ gái. Nhắn tin, gọi điện, đưa đón, quà cáp… hắn nghĩ cách làm tất cả những điều có thể để có được sự công nhận của gái, kể cả điều đó làm hắn khổ sở, ghét cay ghét đắng. Chỉ một cái liếc mắt phật lòng của gái đã làm hắn run bắn cả người lên, cuống cuồng xin lỗi.

Từ nhỏ đến trường hắn đã được người ta “train” cho cái bộ não phục tùng tuân lệnh vô điều kiện ấy. Tay phải khoanh trên bàn như này này, tai phải lắng nghe từng chữ, miệng phải đọc theo cô… Mặc dù hắn không hiểu những thứ “bà cô già” kia đang nói có ý nghĩa, có nội dung gì? Tôi cảm thấy thật may mắn vì thời thơ ấu ấy mình thuộc dạng “cá biệt”, đàn gảy tai trâu.

CHÍNH HẮN ĐẤY!

Xã hội chúng ta đang sống nó đào tạo nên một thế hệ con người như vậy. Họ đông lắm. Những tập thể người vật vờ, thứ sinh, không có mục tiêu rõ ràng cụ thể trong đời. Đi khắp các công ty, xí nghiệp người ta sẽ gặp nhan nhản hiện tượng này. Họ không có một kỹ năng cứng nào cụ thể, tất cả những gì họ có, ấy là kỹ năng “nịnh”. 

LÀM HÀI LÒNG KẺ ĐỐI DIỆN – Chính là mục tiêu tối thượng của những con người này trong mối quan hệ.

Tôi không nói rằng bạn phải gồng mình lên đóng vai một thằng khốn, một loại Asshole 24/7 luôn xù lông nhím với tất cả mọi người nhé. Chết đấy. Những người như vậy không thể tồn tại ở cái xã hội này. Sẽ đến lúc bạn phải nhún nhường, lùi 1 bước để tiến 3 bước. Cái bạn cần là một hệ thống “luật lệ” riêng của bản thân, do chính bạn đặt ra, dựa trên những kinh nghiệm, kiến thức bạn học được. Bạn phải tuân thủ nó.

VÀ TUYỆT ĐỐI ĐỪNG CHO THẰNG NÀO DẪM ĐẠP LÊN NÓ.

BI KỊCH CỦA NHỮNG “NGƯỜI VÔ HÌNH” TRONG QUAN HỆ VỚI PHỤ NỮ.

Trong phần mở đầu cuốn “No more Mr Nice guy”, Robert Glover viết về một người Đàn Ông mắc phải hội chứng này.

Nói nôm na theo tiếng Việt, anh chàng trong câu chuyện ấy mắc phải căn bệnh “đội vợ lên đầu”- theo đúng nghĩa đen luôn.

Cuộc sống của anh ta là một chuỗi ngày khổ sở vì bị hành hạ về tâm lý. Anh không hiểu tại sao mà mình đã làm đúng theo những KỲ VỌNG của cái xã hội này, vậy mà cô vợ kia vẫn đối xử với anh như một sinh vật hạ đẳng. Một “cậu bé” luôn sợ sệt, rón rén như đi trên đống vỏ trứng, nếu chẳng may gây tiếng động là con quái vật cao 1m60, già nua xấu xí, mặt trát bự phấn kia sẽ nhảy ra ăn thịt cậu :v.

Một lần nữa tôi nhắc lại. Đây không phải là tôi khuyến khích bạn phải trở thành một kẻ tham lam, ích kỷ tàn nhẫn. “Tôi sẽ KHÔNG BAO GIỜ làm cho bất cứ ai hạnh phúc nữa, trừ bản thân tôi”- Đừng như vậy. Bạn phải tìm đến một trạng thái balance.

Bạn chỉ cần đừng cố hành xử giống những chàng “nice guys” tội nghiệp tôi gặp đầy ngoài xã hội kia. Những nỗi lo lắng, sợ hãi bao trùm lấy con người họ, bộ não họ. Chỉ một tin nhắn mà gái không rep, một cái liếc nhìn lạnh nhạt, một câu nói thiếu quan tâm, thậm chí, chính họ còn tự TƯỞNG TƯỢNG ra cái viễn cảnh bị bạn gái ruồng bỏ, để mà tự đau đớn, tự dằn vặt.

Mindset sai lầm sẽ dẫn đến lối hành xử sai lầm.

Bạn đang dẹp bỏ đi chính quyền lợi bản thân mình để cố làm hài lòng kẻ khác, bạn cho rằng từ đó bạn sẽ được hạnh phúc sau này ư? 

Tôi tham gia rất nhiều diễn đàn của cánh Đàn Ông bên Mỹ, họ kể về những case study tồi tệ về chủ đề này. Một người Đàn Ông cưới về một single mom KHÔNG HỀ yêu ông ta. Cô cưới chỉ vì muốn có một người chu cấp cho cả 2 mẹ con (điều này cũng hợp lý mà thôi, những bà mẹ đơn thân thường đặt mục tiêu này lên hàng đầu). Ông ta là một nice guy chính hiệu, cần cù làm lụng, chu cấp cho cả 2 mẹ con, mua nhà mua xe cho họ, phục vụ họ như 2 bà hoàng trong ngôi nhà đó. Ông bỏ qua hết những khuyết điểm “nhỏ nhặt” của cô vợ này, từ việc cô ta viện đủ lý do mà không chịu sinh con riêng cho ông, đến chuyện cô ta dần có những lối hành xử thiếu tôn trọng – Bởi vì cô ta ĐẸP, cô có quyền, ngoài kia còn rất nhiều gã thèm muốn cô. Trạng thái bế tắc, u uất chất chữa giữa 2 con người ấy bùng nổ sau vài năm chung sống, ấy là khi cô vợ công khai ngoại tình với một thằng trẻ măng khác, và ông ta LẠM DỤNG TÌNH DỤC đứa con gái khi đó mới 13 tuổi, để trả thù.

Khi mà bạn cố tỏ ra là một Nice Guy, ấy chính là lúc người khác, những người được hưởng những ĐẶC QUYỀN KHÔNG XỨNG ĐÁNG, miễn phí ấy, họ coi thường bạn. Họ trở nên thành một “cái rốn vũ trụ”, một dạng bệnh lý ái kỷ (narcissism), bằng sự tiếp tay của bạn.

Đây không chỉ là sai lầm sẽ hủy hoại bản thân bạn. Nó còn sai đạo đức nữa. Chính sự thiếu hiểu biết của bạn đã một phần “làm hư” những con người kia, những người đáng lẽ phải dành cho bạn sự tôn trọng cần thiết.

Một trạng thái hành xử Balance mà bạn cần học là gì? Bạn không đặt bản thân lên quá cao mà trở nên hống hách khinh nhờn người khác, cũng không làm tổn thương họ. Ở chiều ngược lại, bạn không nên dẹp bỏ lợi ích bản thân mình sang một bên mà LẤY LÒNG người đó.

Đấy cũng chính là lý do tại sao mà những “Nice guys” không bao giờ có được một kết cục tốt đẹp với những người Phụ Nữ trong đời, bất kể ấy là vợ, người yêu, bạn bè hay đồng nghiệp. Đơn giản là họ cảm nhận ở anh ta điều gì đó “sai sai”:

1. Anh không hề “nice” như vẻ ngoài anh đang cố thể hiện, anh chỉ đang diễn, với mục đích đoạt được thứ gì đó mà tôi chưa tìm ra.

      2. Anh không hề “nice”, anh chỉ YẾU NHƯỢC đến độ không có khả năng gây hại lên một ai mà thôi.

Dạng người này, tôi không thể đặt trọn tương lai lâu dài vào đấy được.

Dạng người gì mà không có cái dũng khí đứng lên đoạt lấy thứ mình muốn? Sau này hắn ta làm sao có thể chu cấp và bảo vệ cho vợ con?

Một số cô sẽ thẳng thừng từ chối, một số cô sẽ LỢI DỤNG anh tùy mục đích. Bi kịch là ở chỗ đó đấy.

(Còn Tiếp)

———————————-Pill.